تاریخچه ی زندان در ایران 
صفحه اصلی تماس با ما عناوین مطالب پروفایل قالب سبز

 

نویسنده: س حسن زاده  

مقدمه
حبس یکی از انواع مجازات هاست که به موجب آن آزادی محکوم از وی سلب می شود با اینکه این اصطلاح بارها در قوانین مختلف به کار رفته است و مجازات اکثر جرایم پیش بینی شده در قانون را تشکیل می دهد قانون گذار تعریفی از آن ارائه نداده است.
در فرهنگ معین، حبس به معنای زندانی کردن و بازداشتن آمده است در جای دیگر حبس چنین تعریف شده است: سلب آزادی و اختیار نفس در مدت معین یا نامحدود به طوری کهدر آن حالت ترخیص وجود نداشته باشد و اگر حالت انتظار وجود داشته باشد آن را توقیف گویند نه حبس.
حقوقدانان کیفرها را از یک منظر و بر اساس لطمه ای که این کیفرها به ارزش های مورد احترام بشر یعنی جان، مال، تمامیت جسمانی و آزادی تن و جسم وارد می کنند به مجازاتهای سالب حیات ئنظیر اعدام، مالی چون جزای نقدی، بدنی و جسمانی نظیر قطع عضو و سرانجام حبس کردن را سالب آزادی هم نامیده اند تقسیم کرده اند.
تاریخچه زندان ها در ایران
با این که راجع به وضع زندان ها در ایران دوران باستان اسناد و مدارکی در دست نیست اما آنچه مسلم است در قلعه ها زندان هایی بنا می شد که پادشاهان و حکمرانان مخالفان خود را در آنجا زندانی می کردند و سپس به وضع فجیعی از بین می بردند. حبس جزء مجازاتها نبود بلکه وسیله ای برای از بین بردن بی سر و صدای اشخاص بلند مرتبه ای بود که وجودشان برای کشور و یا پادشاه خطر داشت. قلعه ی مستحکمی در گل گرد (در مشرق شوشتر خوزستان) بود که گل گرد یا اندمش نام داشت و آن را انوشبرد یا قلعه فراموشی نیز می خواندند زیرا نام زندانیان و حتی آن مکان را کسی نباید بر زیان می راند.
در تاریخ نقل شده است که قباد پادشاه ایران به مذهب مزدک گروید و نجبا و روحانیان اجتماع کردند و او را خلع کردند و جاماسب برادر او را بر تخت نشاندند. جاماسب برادر خود قباد را در سال 498 میلادی در قلعه ی فراموشی حبس کرد. پس از حمله ی اعراب مسلمانان نیز هر حاکم و صاحب نفوذی در حوزه قدرت خود محلی را برای حبس کردن افراد بنا و متهمان را در آنجا نگهداری می کردند و زندانیان وضع رقت باری داشتند چندان که در دوران خلفای اموی و عباسی زندانهای متعددی احداث شد و در دوران صفویه که این به یک حکومت ملی دست یافت باز هم شاهد وجود زندانهایی به منظور اهداف سیاسی بودیم.
در دوران قاجاریه مرحوم امیر کبیر در سال 1266ه.ق. با صدور فرمانی اقدام به لغو شکنجه و سرو سامان دادن به اوضاع زندان ها و زندانیان نمود ولی به خاطر عزل وی این اقدامات چندان دوامی نداشت با این همه در دوران قاجار باز هم تشویق برخی افراد نظیر میرزا حسین خان سپهسالار اقداماتی جهت انسانی کردن زندان ها صورت گرفت. در میان اقدامات کنت دومون فورت اولین رئیس پلیس تهران در سال 1358 هجری خورشیدی نیز تاسیس شد وانگهی اقدامات عمده در دوران پس از وقوع انقلاب مشروطه رخ داد.
زندان ها قبل از انقلاب
در ایران معاصر و پس از برقراری حکومت قاجار قدیمی ترین زندان بزرگ در تهران زندانی به نام انبارشاهی بود که زیر نقاره خانه ی ارک یعنی محل فعلی بانک ملی بازار قرار داشت و زیر نظر حاجب الدوله (رئیس تشریفات) اداره می شد.
فراشباشی، رئیس اجراییات و فراش ها نگهبان انبارشاهی بودند غذای زندانیان بسیار ناچیز بود به طوری که مردم به عنوان نذر گاهی از سوراخ زندان غذا و خوراکی برای زندانیان می انداختند تا این که در سال 1292 شمسی دولت ایران به منظور سر و سامان دادن به وضع شهربانی کشور (نظمیه) عده ای مستشار سوئدی استخدام کرد. مستشاران سوئدی ابتدا نظام نامه محابس را تهیه کردند که در سال 1298 شمسی به تصویب هیات دولت رسید و این اولین آیین نامه و مقررات زندان ها شد. در این آیین نامه زجر بدنی و زنجیر کردن زندانیان ممنوع شد. در دوران سرتیپ درگاهی رئیس شهربانی وقت نظام نامه تشکیلات محابس و توقیف گاه ها و وظایف ماموران و مستخدمان آن ها تهیه و در 31 شهریور سال 1307 شمسی به تصویب رسید و در همان سال نظام نامه اجرای حکم اعدام نیز تصویب و به مورد اجرا گذاشته شد. در سال 1308 شمسی اولین زندان زنان (زندان قصر) به منظور نگهداری 600 نفر محکوم اختصاص یافت پس از شهریور 1330 تحت تاثیر علل ناشی از جنگ جهانی دوم به تعداد بزهکاران ایران مانند بیشتر کشورهای جهان افزوده شد و زندان ها را با کمبود جا مواجه کرد. در 21 مهر ماه سال 1347 اولین آیین نامه زندان ها با توجه به اصول علم زندانی ها نسبت به کانون اصلاح و تربیت به تصویب رسید و در سال 1354 آیین نامه مذکور اصلاح شد و به سایر زندان ها تعمیم داده شد اما به علت نبود امکانات بیشتر مفادشان اجرا نشد.  

منابع مطلب و تصاویر:

http://inquest.mihanblog.com

smvi.nl

politclub.info

alba24.ro



نظرات شما عزیزان:

نام :
آدرس ایمیل:
وب سایت/بلاگ :
متن پیام:
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:


برچسب‌ها: زندان و شکنجه
[ جمعه 9 تير 1391 ] [ ] [ شایان مهرستا (شب) ]

درباره وبلاگ

چه آسان شعر می‌سراییم و از انسانیت و حقوق بشر و صدها واژه‌ی از تداعی افتاده‌ی رنگین دیگر دم می‌زنیم. اما آن سوتر از دیوار بلند غرورمان، فراموشی‌مان و روزمرّه‌گی‌مان شعرها کشتار می‌شوند. انسانیت و حقوق بشر در گنداب‌ها دست و پا می‌زند و قاموسی به حجم تاریخ دور و نزدیک از واژگان زنده؛ گرد فراموشی می‌گیرد. چه ساده فراموش می‌کنیم مرگ «شعر» در جامه‌ی انسان را.. آری.. از شعرستانیم و از شعر بی‌خبر و از نزدیک‌ترین‌ها چه دورترین..
امکانات وب